لرستان تنها استان ایران است که یکی از ۴ بخش اصلی موزه ملی ایران را مختص خود کرده، چرا که این استان از اهمیت فوقالعاده تاریخی برخوردار است. این بخشها شامل پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی و مهر و سکه است.
این استان با دارا بودن ۱۲ درصد آبهای ایران، سومین استان پرآب کشور به شمار میرود.
لرستان مکانی است که ۴۰ هزار سال از قدمت آن میگذرد. باستانشناسان این سرزمین را بهعنوان یکی از قدیمیترین سکونتگاههای انسان شناسایی کردهاند. پیش از ورود مادها، اقوامی مثل کاسیها، لولوبیان و عیلامیها در این مکان میزیستهاند، سنگ نوشتهها و حکاکیها و سفالینههای متعدد کشف شده در این سرزمین گواه این مطلب است.
در لرستان آثار باستانی و تاریخی فراوانی مشاهده میشود، این آثار را میتوان به سه دوره پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی تقسیم کرد. نقاشیها، کندهکاریهای غارها، سفالینهها و اشیای مفرغی از یافتههای پیش از تاریخ لرستان هستند. به دلیل کوهستانی بودن منطقه، نخستین ساکنان در مناطق مرکزی و غربی لرستان سکونت یافتند. بیش از ۲۵۰ غار و پناهگاه صخرهای در لرستان وجود دارد که نیمی از آنان در فهرست آثار ملی کشور ثبت شدهاند. غارهای منقوش پیش از تاریخ هومیان یک، هومیان دو و میر ملاس کوهدشت و دوشه بخش چگنی خرمآباد، غارهای مسکونی پیش از تاریخ دره خرمآباد مانند غارهای پاسنگر، قمری، کنجی، گرارجنه، یافته و غار باستانی و شگفتانگیز کلماکره پلدختر و غار تمندر، غار شاهرود و غار بزنوید الیگودرز از جمله غارهای مهم این استان محسوب میشوند.
قلعه فلکالافلاک، آبشار بیشه، آبشار نوژیان، آبشار وارک، غار کلماکره، مسجد جامع بروجرد، سنگ نبشته خرمآباد، مسجد سلطانی و امامزاده جعفر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدهاند.
مفاخر:
علیمحمد ساکی (۱۳۷۳- ۱۳۱۴) محقق و شهردار خدوم خرمآباد
سید فرید قاسمی – محقق و روزنامهنگار لرستانی(متولد ۱۳۴۳)
غلامرضا محمدی – دارنده ۴ نشان از مسابقات جهانی کشتی آزاد و سرمربی تیم ملی ایران(متولد ۱۳۴۹)
علامه سید جعفر شهیدی (۱۳۸۶- ۱۲۹۷)
دکتر عبدالحسین زرینکوب (۱۳۷۸- ۱۳۰۱)
حمید ایزدپناه – شاعر و محقق لرستانی (متولد ۱۳۱۱)
علیاکبر شکارچی – موسیقیدان و نوازنده لرستانی (متولد ۱۳۲۸)
ایرج رحمانپور(حنجره زخمی زاگرس) – موسیقی دان و خواننده (متولد ۱۳۳۵)
آرش میراسماعیلی – دارنده ۴ نشان جهانی جودو – پرافتخارترین جودوکار ایران (متولد ۱۳۵۹)
مسعود رایگان – هنرپیشه سینما و تلویزیون (متولد ۱۳۳۰)
مرحوم ناصر میرزایی – فوتبالیست (۱۳۹۰ -۱۳۳۳)
دکتر علی خاکیصدیق – رییس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی (متولد ۱۳۴۱ خرمآباد)
دکتر کرمالله طولابی- بنیانگذار لاپاروسکوپی پیشرفته در کشور (متولد ۱۳۴۴)
محمدرضا رحمانی یاراحمدی با نام هنری مهرداد اَوِستا (متولد ۱۳۰۸)